Báo cáo tổng hợp kết quả tham luận tại Đại hội MTTQ Việt Nam lần thứ VIII

Kính thưa Đoàn Chủ tịch Đại hội,

Thưa toàn thể Đại hội,

Với tinh thần làm việc nghiêm túc, dân chủ, với trách nhiệm cao, Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ VIII đã tiếp nhận được 104 bản tham luận và có nhiều ý kiến đăng ký tham luận tại đại hội. Trong 3 ngày Đại hội, các phiên họp tại hội trường đã có 18 ý kiến phát biểu tại Đại hội.

Các ý kiến phát biểu đều thể hiện sự thống nhất cao với báo cáo chính trị trình Đại hội, nhiều ý kiến đã phát biểu làm rõ thêm những kết quả hoạt động trên các lĩnh vực của MTTQ Việt Nam nhiệm kỳ 2009 – 2014. Nổi bật là:

Nhiệm kỳ qua, Ủy ban Mặt trận tổ quốc các cấp, các tổ chức thành viên đãnhận thức đầy đủ hơn vai trò và trách nhiệm của mình trong việc vận động, phát huy dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội, làm nòng cốt tham gia xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Bên cạnh việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, tập hợp, xây dựng khối đại đoàn kếttoàn dân tộc, Mặt trận đã phối hợp các ngành các cấp kịp thời, triển khai các cuộc vận động các phong trào thi đua yêu nước để tập hợp phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc. Công tác giám sát, phản biện xã hội từng bước đã triển khai có hiệu quả được nhân dân quan tâm, nhất là trong phát huy vai trò các tổ chức thành viên và trong việc thực hiện pháp lệnh dân chủ ở cơ sở. Tăng cường công tác đối ngoại nhân dân, giới thiệu, tuyên truyền hình ảnh đất nước con người Việt Nam, phát triển tình hữu nghị, đoàn kết và hợp tác quốc tế. Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đã tích cực thực hiện tốt những nhiệm vụ này. Đặc biệt là các tầng lớp nhân dân đã phản ứng nhanh, đoàn kết đấu tranh kiên quyết với hành động Trung Quốc hạ đặt giàn khoan 981 xâm phạm chủ quyền quốc gia Việt Nam và đã được bạn bè quốc tế ủng hộ rộng rãi.

Bên cạnh những kết quả và những kinh nghiệm trong công tác của Ủy ban Mặt trận các cấp các tổ chức thành viên, các đại biểu đã bày tỏ nhiều ý kiến về những hạn chế, khuyết điểm, những vướng mắc, khó khăn trong công tác Mặt trận hiện nay; đồng thời cũng có nhiều ý kiến kiến nghị, đề xuất, tập trung vào những nhóm vấn đề sau:

1. Về tuyên truyền, vận động, tập hợp các tầng lớp nhân dân, củng cố và phát huy sức mạnh Đại đoàn kết toàn dân tộc

– Đối với Đảng: Đề nghị các cấp ủy đảng cần nhận thức đầy đủ hơn vai trò, vị trí của Mặt trận trong sự nghiệp Đại đoàn kết toàn dân tộc và chú trọng hoàn thiện các chính sách về đại đoàn kết toàn dân tộc.

Vấn đề này Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong bài phát biểu chỉ đạo tại Đại hội đã đề cập trách nhiệm của Đảng đối với công tác Mặt trận, các đại biểu chúng ta quán triệt và tham mưu tổ chức thực hiện.

– Đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Một số ý kiến đề nghị Mặt trận cần tập trung hướng dẫn đẩy mạnh các hoạt động của Ủy ban MTTQ các cấp và các tổ chức thành viên, góp phần thực hiện mục tiêu kinh tế xã hội đảm bảo công bằng xã hội, chăm lo lợi ích thiết thực, chính đáng, hợp pháp của các giai cấp, các tầng lớp nhân dân, các dân tộc, các tôn giáo tăng cường chăm lo người già, người nghèo, hoạn nạn, gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Đổi mới và tăng cường công tác phối hợp thông tin, tuyên truyền giữa Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc với các tổ chức thành viên, giữa Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc với các cơ quan thông tin tuyên truyền của Đảng và Nhà nước. Tăng cường công tác tổng kết thực tiễn để bổ sung và phát triển lý luận về tổ chức và hoạt động của Mặt trận.

Phát huy vai trò tổ chức liên minh chính trị, hiệp thương dân chủ góp phần vào những vấn đề lớn về chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.

Tôi cũng xin báo cáo thêm rằng, một số nội dung này đã được nêu trong Chương trình hành động của MTTQ nhiệm kỳ 2014-2019, chủ yếu là khi vận hành chúng ta cần có cách làm sáng tạo và hiệu quả hơn.

2. Về triển khai các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước

Đại biểu đề nghị tập trung đánh giá việc xây dựng và triển khai các mô hình, tạo sức lan tỏa các phong trào thi đua yêu nước; các cuộc vận động do MTTQ phát động hướng về cơ sở về khu dân cư; phát huy truyền thống đoàn kết, nhân ái, trách nhiệm xã hội của công dân. Cần tư duy đổi mới về phương thức hoạt động, việc huy động và sử dụng các nguồn lực trong xã hội phục vụ công tác an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới góp phần quan trọng trong giảm nghèo bền vững. Nâng cao chất lượng và hiệu quả tham gia của Mặt trận tổ chức thành viên với các chương trình mục tiêu quốc gia.

Đề nghị MTTQ Việt Nam tiếp tục phối hợp chặt chẽ tăng cường mối quan hệ đoàn kết quân dân, tham gia xây dựng hệ thống chính trị địa phương cơ sở vững mạnh; không để các tư tưởng, quan điểm sai trái làm ảnh hưởng tới khối đại đoàn kết toàn dân tộc; bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ XHCN, bảo vệ nhân dân, thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa.

Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”: cần đề ra mục tiêu vận động trong từng thời gian, có nội dung, phương pháp xây dựng các mô hình, nhân rộng các điển hình tiên tiến. Chú trọng công tác thi đua khen thưởng, xét các danh hiệu thi đua của Cuộc vận động gắn với các tiêu chí trong các phong trào thi đua yêu nước của nhà nước trên cơ sở thực hiện công khai, nghiêm túc quy trình về đăng ký, trình tự, thủ tục xét công nhận các danh hiệu.

Chương trìnhxây dựng nông thôn mới: Đề nghị Mặt trận Tổ quốc Việt Namphải nhạy bén chủ động trong phối hợp với chính quyền, với các tổ chức thành viên trong việc tham gia xây dựng nông thôn mới. MTTQ làm nòng cốt trong việc hướng dẫn, triển khai thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, nhất là công khai minh bạch quy hoạch, thu hồi đất, đền bù, giải phóng mặt bằng, các khoản đóng góp của nhân dân. Mặt trận góp phần tập trung giải quyết những vấn đề bức xúc của nhân dân từ cơ sở, từ hộ gia đình. Phối hợp thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát và sơ kết rút kinh nghiệm, kịp thời, nhân rộng các mô hình và cách làm hay về xây dựng nông thôn mới.

Ngay sau Đại hội, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sẽ có Kế hoạch để năm 2015 Mặt trận Tổ quốc các cấp tiến hành tổng kết 20 năm thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” và 15 năm thực hiện cuộc vận động “Ngày vì người nghèo” chúng ta sẽ bàn thấu đáo các phương thức thực hiện đổi mới các cuộc vận động mà trong văn kiện Đại hội đã xác định.

Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”:

Đối với Chính phủ: Đề nghịsớm hoàn thiện hệ thống hàng rào kỹ thuật phù hợp với các cam kết về mở cửa thị trường như hàng rào kỹ thuật trong thương mại, các biện pháp phòng vệ thương mại, các biện pháp vệ sinh dịch tễ đối với các sản phẩm nhập khẩu,…nhằm đảm bảo hàng hóa nhập khẩu vào nước ta được kiểm tra theo quy trình về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật.

Đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Cần quan tâm xác định nội dung phù hợp, khả thi nhằm phối hợp thống nhất hành động trong thực hiện Cuộc vận độngnhiệm kỳ mới, góp phần xây dựng nền kinh tế tự chủ, có khả năng cạnh tranh nhiều mặt hàng thế giới, xây dựng văn hóa tiêu dùng của người Việt Nam trong giai đoạn đất nước phát triển và hội nhập thế giới.

Trong tháng 10/2014 Ban Chỉ đạo Trung ương tổ chức tổng kết 5 năm thực hiện Cuộc vận động, sau tổng kết sẽ có chỉ đạo cụ thể tiếp tục thực hiện hiệu quả Cuộc vận động.

Về biển đảo: Đề nghị các bộ, ngành Trung ương sớm ban hành các thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định 67/2014/NĐCPgiúp ngư dân tiếp cận vốn vay ưu đãi để đóng mới và nâng cấp tàu khai thác xa bờ; tạo điều kiện cho các tỉnh duyên hải Nam Trung bộ phát huy thế mạnh ngành kinh tế thủy sản, đề nghị Chính phủ quan tâm thành lập trung tâm dịch vụ hậu cần đánh bắt xa bờ vớiquy mô quốc gia theo hướng hiện đại, giúp đỡ ngư dân đổi mới công nghệ đánh bắt, bảo quản sản phẩm, nhằm tạo điều kiện ngư dân bám biển phát triển nghề thủy sản, đồng thời bảo vệ chủ quyền vùng biển của đất nước.

3. Về giám sát và phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng và chính quyền

– Đối với Đảng, Nhà nước: Đề nghị cần xây dựng quy chế và xác định rõ mối quan hệ giữa Đảng với Mặt trận. Đảng phải đặt trong mối quan hệ vừa là thành viên, vừa là người lãnh đạo Mặt trận, quy định rõ trách nhiệm giải quyết, giải trình của cấp uỷ, chính quyền đối với những kiến nghị, phản ánh của MTTQ và của nhân dân trong quá trình giám sát và phản biện; Nhà nước cần hỗ trợ nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ giám sát và phản biện xã hội.

– Đối với Quốc hội: Đề nghị Quốc hội có những sửa đổi, bổ sung cơ bản về chức năng, nhiệm vụ của MTTQ trong Luật MTTQ Việt Nam. Sớm có quy định trong luật về giám sát và phản biện xã hội để MTTQ thực hiện tốt chức năng giám sát và phản biện xã hội trong thực tế.

– Đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Đề nghị cần tăng cường trách nhiệmtham gia thực hiện dân chủ cơ sở, có hình thức đối thoại với nhân dân, xây dựng quan hệ lao động hài hoà, ổn định và tiến bộ trong doanh nghiệp; nâng cao chất lượng phối hợp thanh tra, kiểm tra, giám sát thực hiện chế độ, chính sách, pháp luật về lao động.

Để phát huy tinh thầnsáng tạo và tự quản của nhân dân, triển khai các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước, cần rà soát lại các khoản lệ phí, các khoản đóng góp bắt buộc hoặc tự nguyện của nhân dân ở cộng đồng theo hướng công khai, minh bạch, tránh chồng chéo, phiền hà vượt quá sức dân. Bổ sung ngân sách hoặc quy định huy động nguồn lực, để vừa tránh việc khen thưởng tràn lan, vừa tránh việc khen không có tiền thưởng theo Luật Thi đua Khen thưởng. Có quy định cụ thể về công tác thi đua khen thưởng theo đúng Luật thi đua khen thưởng.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phải thực sự phát huy quyền và trách nhiệm trong vai trò giám sát và phản biện xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các tầng lớp nhân dân, các dân tộc, các tôn giáo và cộng đồng xã hội;phát huy tinh thần yêu nước, đoàn kết các dân tộc, đoàn kết các tôn giáo ngay trên từng địa phương, cơ sở, tăng cường sự trao đổi, gặp gỡ mang tính đối thoại, hiểu biết và tôn trọng nhau nhằm xây dựng cuộc sống hài hòa và đoàn kết; cần thống nhất chỉ đạo giữa thực hiện Nghị quyết liên tịch số 05 với chương trình giám sát cá nhân cán bộ, công chức, đảng viên trong Quyết định 217. Cần được luật hoá công tác giám sát tập thể, cá nhân trong Quyết định 217 để MTTQ các cấp trên cơ sở pháp lý để triển khai thực hiện có kết quả.

4. Về công tác đối ngoại nhân dân, tăng cường đoàn kết hữu nghị và hợp tác quốc tế

– Đối với Đảng, Nhà nước, tiếp tục có những chính sách phù hợp hơn nữa nhằm phát huy vai trò, trách nhiệm và quyền lợi của người Việt Nam ở nước ngoài; cụ thể là bà con Việt Kiều khi điều kiện cho phép có quyền bầu cử, ứng cử; tham gia vào Quốc hội Việt Nam hoặc các tổ chức xã hội khác. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất cho đại sứ quán, cơ quan đại diện các nước để tương ứng với vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế hiện nay; Nhà nước cần có chính sách để khuyến khích và tạo điều kiện cho các công ty, tổ chức và cá nhân đầu tư trở lại vào nước sở tại để cắm rễ, bám trụ lâu dài và tạo thêm công ăn việc làm cho bà con ta ở nước ngoài; góp phần giúp cộng đồng ổn định, phát triển và tăng thêm vị thế của cộng đồng tại nước sở tại.

-Đề nghị Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Cần tăng cường công tác thông tin bao gồm cả thông tin tuyên truyền đối ngoại và thông tin giữa MTTQ với các tổ chức thành viên và giữa các tổ chức thành viên với nhau thông qua việc tổ chức trao đổi thông tin định kỳ và đột xuất về công tác đối ngoại nhân dân; tổ chức hội nghị, hội thảo, trao đổi thông tin chuyên đề; xây dựng tài liệu tuyên truyền đối ngoại theo các nội dung, chuyên đề khác nhau; cần củng cố, mở rộng, phát triển và làm sâu sắc hơn quan hệ hữu nghị và hợp tác với nhân dân các nước, trong đó chú trọng các nước láng giềng; các nước ASEAN, các nước bạn bè truyền thống các đối tác chiến lược; thúc đẩy quan hệ hợp tác và kết nối mạng lưới bạn bè, đối tác quốc tế của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên; tăng cường sự phối hợp giữa các tổ chức nhân dân Việt Nam trong các hoạt động đối ngoại nhân dân song phương, đa phương và công tác người Việt Nam ở nước ngoài.

5. Về tổ chức bộ máy, cán bộ

– Đối với Đảng, Quốc hội, Chính phủ: Để chuẩn bị cho Đại hội Đảng các cấp trong thời gian tới đề nghị Đảng, Quốc hội, Chính phủ có giải pháp nâng tỷ lệ cán bộ nữ tham gia hệ thống chính trị các cấp đảm bảo chỉ tiêu đã đề ra trong nhiệm kỳ đại hội Đảng các cấp sắp tới; quan tâm giải quyết những vấn đề của phụ nữ, nhất là những chính sách đặc thù hỗ trợ cho phụ nữ. Đề nghị các cấp ủy đảng cần nhận thức đầy đủ vai trò, vị trí của Mặt trận thống nhất trong sự nghiệp Đại đoàn kết toàn dân tộc và thực hiện đầy đủ các chính sách về công tác Mặt trận. Xây dựng tiêu chuẩn, chức danh, cơ chế, chính sách đối với cán bộ Mặt trận Tổ quốc trên phạm vi toàn quốc. Tiếp tục thực hiện Chỉ thị 25 của Ban Bí thư về việc bố trí đồng chí Chủ tịch Ủy ban MTTQ là Thường vụ cấp ủy. Đặc biệt có văn bản hướng dẫn biên chế thống nhất cơ quan Ủy ban MTTQ các cấp, phù hợp với đặc thù công tác Mặt trận, không để tình trạng cán bộ Mặt trận vừa thừa lại vừa thiếu kéo dài, trong lúc yêu cầu công tác Mặt trận ngày càng cao. Đảng và Nhà nước có chính sách ưu đãi hơn nữa đối với đội ngũ cán bộ cơ sở, nhất là Trưởng ban công tác Mặt trận và chi hội các đoàn thể ở khu dân cư, ủy viên ủy ban Mặt trận cấp xã. Cần nghiên cứu có chính sách chung đối với Phó Chủ tịch thứ 2 của Mặt trận cơ sở, phụ cấp cho Trưởng Ban công tác Mặt trận ở khu dân cư trên phạm vi toàn quốc. Bản thân cán bộ Mặt trận, đoàn thể cần thực hiện tốt Nghị quyết 25 của Trung ương Đảng để tăng cường hoạt động có hiệu quả hơn nữa về công tác dân vận.

Đại hội nhiệt liệt hoan nghênh và trân trọng cảm ơn các đại biểu đại diện các tổ chức thành viên Ủy ban MTTQ các cấp, các đại biểuchức sắc tôn giáo, đại biểucộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài…, với ý thức trách nhiệm cao và tình cảm sâu sắc đã chân thành, thẳng thắn đóng góp trí tuệ vào việc bổ sung, hoàn thiện các văn kiện Đại hội, góp phần vào thành công của Đại hội. Đề nghị Đại hội giao Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa VIII nghiên cứu, tiếp thu phù hợp, chỉnh sửa để ban hành văn kiện chính thức của Đại hội.

Xin trân trọng cảm ơn./.